مقدمه
بالابر به همراه متعلقات آن، یکی از اجزای بسیار مهم و بسیار گران یک معدن زیرزمینی است. در ضمن چون چاه پیچیده ترین بخش در کل تسهیلات و تاسیسات معدن است، از جنبه فنی و اقتصادی درست نیست که با مطالعه اندک و مستقل از سایر تسهیلات و تأسیسات ساخته شود (مگر برای راه اندازه اولیه) و بایستی با قابلیت اعتماد نزدیک به صد در صد اجرا شود. هزینه اجرایی چاه ممکن است 5 تا 10 درصد کل بودجه آماده سازی را به خود اختصاص دهد. واضح است که در طراحی دستگاه بالابر به قضاوتهای مهندسی نیاز می باشد.
مقدمه :
مرمریت یک سنگ دگرگونی به شمار‌می‌رود که طیّ میلیون‌ها سال تحمّل فشار و حرارت بوجود آمده است. از بقایای معادن قدیمی که درکردستان یافت می‌شود. یک معدن مرمریت نیز وجود دارد که شاید قدمتی بیش از 500 سال داشته باشد. نیاز امروزه جوامع بشری به این گونه سنگ‌های تزئینی باعث شده که بازار خوبی برای آن‌ها فراهم باشد و متعاقب آن اکتشاف و استخراج بیشتری برای این سنگ صورت پذیرد. در ابتدا این سنگ‌ها به روش انفجاری استخراج می‌شدند، امّا اکنون با توجه به پیشرفت در علوم و صنایع مختلف روش‌های نوین‌تری مانند استفاده از دستگاه‌های حفاری و دستگاه سیم برش به‌کار می‌رود.
معادن مرمریت نیز بسان گذشته دارای سادگی در اکتشاف و استخراج نیستند. چه بسا معادنی که به ظاهر، از نظر مسایل اکتشافی و ذخایر سنگی غنی بوده‌اند اما بعد از چند سال استخراج از آن‌ها متوقف شده و باعث ورشکسته شدن افراد و شرکت‌ها شده‌اند.
بنابراین برای این‌که بتوان یک معدن مرمریت خوب را شناسایی و اکتشاف و سپس استخراج نمود نیاز به یک تجربة گرانبها الزامی است. برای این‌که یک معدن مرمریت و یا به‌طور کلی هرمعدنی عملکرد خوبی داشته باشد، باید هماهنگی خاصّی بین همة اجزا موجود در معدن اعم از بخش‌های اکتشاف و استخراج، کارکنان و ماشین‌آلات و کارگران وجود داشته باشد. شاید عملکرد بد یکی از این اجزاء درکلّ معدن اثر منفی گذاشته و باعث کاهش بازدهی معدن شود. پس وجود یک گروه آماده و هماهنگ درهر معدن ضروری به نظر می‌رسد. به هرحال می‌توان با بررسی اجزاء‌یک معدن و تشریح وظایف هر قسمت از معدن و چگونگی ایجاد رابطه در بخش‌های مختلف معدن به یک نتیجه‌گیری کلی در بحث عملکرد کل معدن رسید.
گرانیت سنگی آذرین اسیدی است و از معروف‌ترین و پر استفاده‌ترین سنگ‌ها به‌شمار می‌رود . گرانیت سنگی دانه درشت است و ابعاد دانه‌ها مساوی است. معمولاً دارای کوارتز فراوانی است و فلدسپات‌های زیادی هم دارد که مقدار ارتوز ازپلاژیوکلازها بیشتر است. معمولاً دارای مسکویت یا بیوتیت است و مقداری هورنبلند و گاهی هم پیروکسن در آن وجود دارد. رنگ آن معمولاً روشن است ولی رنگ‌های تیره در آن دیده می‌شود معمولاً به‌رنگ‌های صورتی، سفید، خاکستری روشن، سیاه و سبز دیده می‌شود و ممکن است بلورین یا شیشه‌ای باشد و ترکیبی شبیه به گرانوریوریت دارد. گرانیت در استان کردستان نزدیک به 15 سال است که مورد اکتشاف و بهره‌برداری قرار گرفته است و قبل از آن نسبت به چگونگی استخراج آن و اقتصادی بودن استخراج آن به علت پراکندگی و تکنونیزه بودن تردید‌هایی وجود داشت! امّا با گذشت چند سال و تمرکز بیشتر بر روی آن ارزش آن بیش از گذشته نمایان شد. در گذشته گرانیت در این منطقه از کشور تحت تأثیر معادن دیگر از جمله معادن سنگ مرمر و مرمریت و پوکه معدنی و معدن طلا قرار داشت اما در سالیان اخیر به علت اکتشاف عناصر کمیاب و استراتژیک در آن بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. بنابراین برای مصارف ساختمانی، از نظر اقتصادی مناسب نیست. چون این گرانیت از نوع گرانیت‌های دگرسان شده را پاکی وی به شمار می‌رود یک گرانیت مولد محسوب می‌شود و کانی‌سازی و تمرکز عناصر اقتصادی در آن وجود دارد.
ادامه مطلب ...اگر از مخلوطی از سنگ آهک، خاک رس با گچ در کورۀ دوار با حرارت زیاد پخته شود؛ سپس با مقدار کمی گچ از طریق آسیاب کردن به پودر تبدیل شود، محصول به دست آمده « سیمان » خواهد بود. زمانی که سیمان با آب مخلوط شود ، واکنش شیمیایی آغاز می گردد و بر روی سطح هر دانه سیمان، مواد حاصل از هیدراته شدن پدید می آید که در اثر اتصال این مواد به یکدیگر تمام دانه ها با هم ارتباط می یابند .در اثر این ارتباط، بتون سفت و سخت می شود و سرانجام ، مقاومت حاصل می شود .
ادامه مطلب ...الف) اهمیت شناخت دقیق بتون: اموروزه مصرف روز افزون بتون در کارهای مختلف، در تمام جوامع مهندسی عمرانی پذیرفته شده است. این امر به علت دارا بودن خواص مناسب، دوام کافی و در نتیجه، لزوم شناخت بیشتر مصالح تشکیل دهنده ی آن همراه با تکنولوژی ساخت بتون است.
ب) مواد تشکیل دهندۀ بتون: آشنایی کامل با خواص سیمان، مصالح سنگی و آب، ینی مواد تشکیل دهندۀ بتون ،شناخت مواد مضاف و مواد افزودنی (مانند مواد پوزولانی، سرباره کوره های آهن گدازی و روان کننده ها) چگونگی ساخت، حمل و ریختن و جا دادن ، تراکم ، عما اوردن و پرداخت بتون و نز اطلاعاتی درباره ی میلگرد و قالب بندی در کارهای بتونی ، آزمایش های مختلف روی بتون تازه و سخت شدن بتون ریزی در وضعیت ویژه مباحثی است که امروزه دانستن آن برای همه کارگزاران کارهای بتونی ضروری و اجتناب ناپذیر است.
ج) تعریف بتون: بتون جسم بسیار سخت و سخت مانندی است که ترکیب مقدار معین و حساب شده سیمان ، شن،ماسه ، آب و بعضی مواد مضاف و افزودنی دیگر به دست می آید.
ب) ویژگی مصالح سنگی : مصالح سنگی باید از دانه های تمیز و سخت و مقاوم تشکیل شوند ؛ همچنینی باید عاری از مواد شیمیایی باشند ، نیز سطح دانه های مصالح ، پوشیده از رس و یا مواد ریزدانه ای (مانند خاک ، لای ، سیلت، رس، املاح ، فضولات انسانی و مواد آلی دیگر) نباشد.بسیاری از این املاح را می توان با شستن مصالح خارج ساخت.
گفتنی است مصالح سنگی ضعیف، شکننده و پولکی برای ساخت بتون مناسب نیستند. مواد آلی ماسه را نمی توان با شستشو خارج کرد .
طبقه بندی زمینها
زمینها رابر حسب مورد می توان بر حسب نوع (اندازه) مصالح متشکله، برحسب وضعیت طبیعی، و یا برحسب میزان نشست و قابلیت تراکم طبقه بندی نمود.
الف). طبقه بندی زمینها بر حسب نوع مصالح متشکله
مصالح تشکیل دهندة انواع زمینها، به غیر از زمینهای سنگی، عبارتند از شن، ماسه، سیلت، رس و مواد آلی یا ارگانیکی حاصله از گیاهان.
ب) طبقه بندی زمینها بر حسب وضعیت طبیعی
زمینها را بر حسب وضعیت طبیعی به دو دسته زمینهای خاکریزی شده یا مصنوعی و زمینهای طبیعی تقسیم می کنند.
ج) طبقه بندی زمینها بر حسب میزان نشست
زمینهای غیر قابل تراکم
زمینهای با قابلیت تراکم کم
زمینهائی با قابلیت تراکم زیاد