آپاندیس چیست؟

زایــده کرمی شکلیست که از نخستین بخش از روده بزرگ
بـنـام سکوم منشاء می گـیـرد. طـول آپـانـدیــس از 2 تا 20
سانتی متر متغیر میباشد. قطر آن نیز 8-7 میلی متر است.
آپـاندیـس در نــاحیه تحـتانی شکم و در سمت راست واقع
می باشد.
وظیفه آپاندیس در بدن چیست؟
آپاندیس هیچگونه عملکرد شناخته شده ای در بدن ندارد.
امـــا از آنجایی که آپاندیس مملو از سلولهای لنفاوی ست

بخشی از سیستم ایمنی بدن بشمار آمده و پادتن هایی را به درون روده ترشح میکند.
اما برداشتن آپاندیس تاکنون عوارضی را در پی نداشته است. نظریه ای دیگری
حاکی از آن دارد که آپاندیس در نیاکان گیاهخوار ما وظیفه هضم و تجزیه سلولز را
بعهده داشته است اما با تغییر عادات غذایی انسانها این عضو کارایی خود را از دست داده است و با برداشتن آن تغییری در عملکرد گوارشی بدن پدید نمی آید.
آپاندیسیت چیست؟
به التهاب و تورم آپاندیس، آپاندیسیت میگویند.
میزان شیوع آپاندیسیت چه میزان است؟
به ازای هر 100 نفر 6 نفر در طول زندگی خود به آن مبتلا میگردند. میزان شیوع آن در سنین 30-10 سالگی بیشتر می باشد.
دلایل ایجاد آپاندیسیت چیست؟
1- انسداد آپاندیس.(تجمع و سفت شدن مدفوع که به آن فکالیت میگویند و یا تورم
بافت لنفاوی درون و بیرون آپاندیس و یا تومورها باعث انسداد میگردند)
2 - ایجاد زخم در مخاط آپاندیس.
3- حمله باکتریها و ویروسها.
در شرایط فوق باکتریها تکثیر یافته و آپاندیس متورم و پر از چرک میگردد. همچنین انسداد موجب مختل شدن جریان خون و التهاب آپاندیس میگردد. آپاندیسیت یک اورژانس پزشکی محسوب گردیده و عدم درمان فوری آن عوارض مرگبار زیر را در پی خواهد داشت:
1- پارگی آپاندیس و انتشار عفونت به محفظه شکم که به آن پریتونیت میگویند و
عفونت خطرناک پوشش داخلی شکم (صفاق) را در پی خواهد داشت.
2- راه یابی عفونت به جریان خون که بسیار مهلک است.
3-ایجاد آبسه در پی پارگی آپاندیس .

علایم آپاندیسیت به قرار زیر میباشد:
1-درد  در ناحیه شکم که از اطراف ناف آغاز شده و به تدریج به نواحی تحتانی و راست شکم امتداد می یابد. درد معمولا پس از 12 تا 24 ساعت تشدید شده و از  یک درد مبهم به یک درد مشخص تر و موضعی تر تبدیل میگردد. درد حین حرکت دادن بدن، تنفس عمیق، سرفه و عطسه تشدید میگردد.
2- بی اشتهایی.
3- تهوع و استفراغ.
4- ناتوانی در دفع گاز.
5- تب خفیف که بدنبال علایم دیگر روی میدهد.
6- تورم شکم (در مراحل انتهایی)
7- افزایش تعداد گلبولهای سفید خون.
8- تکرار ادرار.
9-اسهال و یا یبوست.
نکته: هرگاه دچار علایم مذکور شدید به هیچ عنوان از داروهای ملین، مسهل و تنقیه برای برطرف کردن یبوست استفاده نکنید زیرا احتمال پارگی آپاندیس را افزایش میدهد. همچنین از قرصهای ضد درد نیز استفاده نکنید چرا که تشخیص آپاندیسیت شما توسط پزشک مشکل خواهد شد. تا پیش از تشخیص آپاندیسیت نیز چیزی نخورید و نیاشامید.
نکته: در مواردی که محل قرارگیری آپاندیس در بدن طبیعی خود نباشد ممکن است ناحیه درد متفاوت از آنچه گفته شد باشد.
روشهای تشخیص آپاندیسیت
1- معاینات بالینی توسط پزشک. درد وحساسیت به لمس ناحیه شکم بیمار بررسی میگردد.
2- عکسبرداری با سی تی اسکن و سونوگرافی برای تایید بیماری.
3- آزمایش ادرار برای رد عفونتهای ادراری که میتواند علایمی مشابه درد آپاندیسیت ایجاد کند.
4- آزمایش خون.
روش درمان آپاندیسیت:
عمل جراحی و برداشتن آپاندیس (آپاندکتومی) به طرق زیر:
1- روش عادی: ایجاد برش کوچک در ناحیه تحتانی راست شکم.
2- روش لاپاروسکوپی: ایجاد 3 تا 4 برش ریز .
پس از عمل جراحی معمولا بیمار پس از 1 تا 3 روز از بیمارستان ترخیص میشود. دوره بهبودی و نقاهت نیز یک هفته بطول می انجامد که در این مدت بیمار میبایست حرکات بدنی خود را محدود کرده و ابتدا از رژیم مایعات و بتدریج ار رژیم غذایی جامد استفاده کند.
نکته:در صورتی که آپاندیس پاره شده باشد بیمار تا یک هفته باید در بیمارستان بستری و با آنتی بیوتیک تحت درمان قرار گیرد.
نکته:در صورتی که اطراف آپاندیس آبسه تشکیل شده باشد ابتدا با عمل جراحی  محتویات آبسه را تخلیه کرده و برداشتن آپاندیس برای چند روز به تعویق می افتد.

چگونه از بروز آپاندیسیت پیشیگیری کنیم؟
آپاندیسیت قابل پیشگیری نیست اما رژیم غذایی غنی از فیبر، سبزیجات  و میوه جات از بروز آن میکاهد.
آپاندیس‌ هیچ‌ کار شناخته‌شده‌ای‌ ندارد، ولی‌ باعث‌ بیماری‌ می‌شود. هر ساله‌ از هر 500 نفر جمعیت‌ یک‌ نفر دچار آپاندیسیت‌ می‌شود.
علایم‌ آپاندیسیت‌ بسیار متغیر هستند. در مورد هر فردی‌ که‌ درد شکمی‌ تشخیص‌ داده‌ نشده‌ دارد، آپاندیسیت‌ حتماً باید مدنظر باشد. این‌ بیماری‌ در هر سنی‌ می‌تواند رخ‌ دهد (در مردان‌ بیشتر از زنان‌)، اما در کودکان‌ زیر 2 سال‌ نادر است‌. حداکثر بروز بیماری‌ در سنین‌ 24-15 سالگی‌ است‌.
علایم‌ شایع‌ :
دردی‌ که‌ از نزدیک‌ ناف‌ شروع‌ می‌شود و تدریجاً به‌ قسمت‌ تحتانی‌ شکم‌ در سمت‌ راست‌ نقل‌ مکان‌ می‌کند. درد کم‌کم‌ مداوم‌ می‌شود و از حالت‌ مبهم‌ به‌ صورت‌ کاملاً مشخص‌ در می‌آید به‌ طوری‌ که‌ مکان‌ آن‌ دقیق‌تر توسط‌ بیمار نشان‌ داده‌ می‌شود. درد با حرکت‌، تنفس‌ عمیق‌، سرفه‌، عطسه‌، راه‌ رفتن‌، یا لمس‌، بدتر می‌شود.
تهوع‌ و گاهی‌ استفراغ‌ یبوست‌ و ناتوانی‌ در دفع‌ گاز اسهال‌ (گاهی)تب‌ کم‌ شدت‌، که‌ پس‌ از سایر علایم‌ آغاز می‌گردد.
تشدید درد به‌ هنگام‌ لمس‌ ناحیه‌ تحتانی‌ شکم‌ در سمت‌ راست‌، معمولاً در نقطه‌ای‌ حدود یک‌ سوم‌ مسیر ناف‌ به‌ برجستگی‌ بالایی‌ استخوان‌ لگن‌. (توجه‌ داشته‌ باشید که‌ این‌ توصیف‌ فقط‌ زمانی‌ صدق‌ می‌کند که‌ آپاندیس‌ در جای‌ طبیعی‌ خود باشد. در بعضی‌ موارد، نوک‌ آپاندیس‌ در جای‌ دیگر واقع‌ شده‌ است‌، که‌ این‌ باعث‌ مشکل‌ شدن‌ تشخیص‌ می‌شود) تورم‌ شکم‌ (در مراحل‌ انتهایی‌)افزایش‌ تعداد گلبول‌های‌ سفید خون‌علل عفونت‌ به‌ دلیل‌ نامشخص‌، معمولاً توسط‌ باکتری‌های‌ موجود در لوله‌ گوارش‌. آپاندیس‌ ممکن‌ است‌ توسط‌ محتویات‌ در حال‌ عبور در لوله‌ گوارشی‌ یا یک‌ رشته‌ بافتی‌ غیرطبیعی‌ که‌ از بیرون‌ به‌ آن‌ فشار وارد می‌آورد، مسدود شود. زمانی‌ که‌ آپاندیس‌ عفونی‌ می‌شود، متورم‌ و ملتهب‌ گشته‌ و از چرک‌ پر می‌شود.

عوامل تشدید کننده بیماری :

یک‌ بیماری‌ اخیر، به‌ خصوص‌ آلودگی‌ با کرم‌های‌ حلقوی‌، یا عفونت‌ ویروسی‌ دستگاه‌ گوارش‌.پیشگیری‌هیچ‌ روش‌ خاصی‌ برای‌ پیشگیری‌ وجود ندارد.
عواقب‌ مورد انتظارمعمولاً با جراحی‌ قابل‌ درمان‌ است‌. اگر درمان‌ نشود، پاره‌ شدن‌ آپاندیس‌ مرگبار خواهد بود.
عوارض‌ احتمالی‌ :
پاره‌ شدن‌ آپاندیس‌، تشکیل‌ آبسه‌، و پریتونیت‌. این‌ عوارض‌ در افراد مسن‌تر بیشتر دیده‌ می‌شود.
عدم‌ تشخیص‌ درست‌، به‌ علت‌ کم‌ بودن‌ یا نامعمول‌ بودن‌ علایم‌، به‌ خصوص‌ در سنین‌ خیلی‌ پایین‌ یا خیلی‌ بالا تشکیل‌ آبسه‌.
درمان
اصولی‌ کلی‌
امکان‌ دارد آزمایش‌ خون‌ (افزایش‌ تعداد گلبول‌های‌ سفید خون‌) و آزمایش‌ ادرار (برای‌ رد عفونت‌ ادراری‌) انجام‌ شوند. عفونت‌ ادراری‌ ممکن‌ است‌ علایمی‌ شبیه‌ آپاندیسیت‌ داشته‌ باشد.
زمانی‌ که‌ تشخیص‌ هنوز قطعی‌ نیست‌، هر دو ساعت‌ درجه‌ حرارت‌ بدن‌ را با دماسنج‌ مقعدی‌ اندازه‌گیری‌ و ثبت‌ نمایید. جراحی‌ برای‌ برداشتن‌ آپاندیس‌ (آپاندکتومی‌). از آنجایی‌ که‌ تشخیص‌ آپاندیسیت‌ مشکل‌ است‌، اغلب‌ تا زمانی‌ که‌ تشخیص‌ قطعی‌ داده‌ نشود، دست‌ به‌ جراحی‌ زده‌ نمی‌شود.

اگر آبسه‌ تشکیل‌ شود، امکان‌ دارد جراحی‌ به‌ تعویق‌ افتد تا زمانی‌ که‌ آبسه‌ تخلیه‌ شود و فرصت‌ برای‌ التیام‌ آن‌ باشد.
داروها :
هرگز از داروی‌ مسهل‌، تنقیه‌، یا داروی‌ ضددرد استفاده‌ نکنید. داروهای‌ مسهل‌ می‌توانند باعث‌ پارگی‌ آپاندیس‌ شوند، و داروهای‌ تخفیف‌ دهنده‌ درد یا تب‌ نیز باعث‌ مشکل‌تر شدن‌ تشخیص‌ می‌شوند.
داروهای‌ ضددرد پس‌ از جراحی‌ تجویز می‌شوند.
اگر عفونت‌ وجود داشته‌ باشد آنتی‌بیوتیک‌ نیز تجویز می‌شود.
امکان‌ دارد نرم‌کننده‌های‌ مدفوع‌ برای‌ جلوگیری‌ از یبوست‌ توصیه‌ شوند.
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
تا وقت‌ عمل‌ در تخت‌ یا صندلی‌ استراحت‌ کنید.
پس‌ از عمل‌، تدریجاً فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری های‌ عادی‌ خود را از سر گیرید.

رژیم‌ غذایی‌ :
تا زمانی‌ که‌ آپاندیسیت‌ تشخیص‌ داده‌ نشده‌ است‌ از خوردن‌ و آشامیدن‌ بپرهیزید. وقتی‌ که‌ معده‌ خالی‌ باشد، بیهوشی‌ برای‌ عمل‌ جراحی‌ بسیار بی‌خطرتر خواهد بود. اگر خیلی‌ تشنه‌ هستید، دهان‌ خود را با آب‌ بشویید.

پس‌ از عمل‌، ابتدا رژیم‌ مایعات‌ و به‌ تدریج‌ رژیم‌ جامدات‌ آغاز می‌شود.
درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
اگر شما یا یکی‌ از اعضای‌ خانواده‌ تان علایم‌ آپاندیست‌ را دارید.
اگر یکی‌ از موارد زیر قبل‌ یا پس‌ از جراحی‌ رخ‌ دهد
: ـ تب‌ مساوی‌ یا بیش‌ از 9/38 درجه‌ سانتیگراد
ـ استفراغ‌ مداوم
 ـ افزایش‌ درد شکمی
 ـ غش‌
ـ وجود خون‌ در مدفوع‌ یا محتویات‌ استفراغ‌ شده
 ـ منگی‌ یا سردرد
آپاندیس:APPENDIXمحل بیماریهای شکمی :
آپاندیس زائده ای است که در ابتدای روده بزرگ وجود دارد و تا به حال نقش آن در بدن به درستی معلوم نشده است ولی احتمالاً در سیستم دفاعی بدن نقش دارد. التهاب و تورم این زائده باعث آپاندیست می شود و یکی از شایعترین علت درد شکمی است که منجر به جراحی می شود.
 
علت انسداد دهانه زائده آپاندیس:
این زائده می تواند با دانه های میوه و یا کرمهای روده ای همچنین مدفوع، سفت شده که مثل یک تکه سنگ کوچک شده و یا رشد زیاد بافت لنفاوی آپاندیس مســــدود می شود.
بعد از ایجاد انسداد ترشحات آپاندیس در داخل زائده مانده و همراه با فعالیت بیولوژیکی باکتری ها باعث تورم و التهاب آپاندیس شده و با ادامه تورم اعصاب مربوط به آپاندیس تحریک شده و ایجاد درد مبهم و منتشر شکمی در ناحیه خط وسط شکم و نزدیک جناغ یا اطراف ناف در پایین می کند. گاهی به علت تورم شدید و ناگهانی، تحریک حرکات روده و کرامپ های شکمی نیز مشاهده می شود، سپس تهوع و استفراغ بوجود می آید. (یک یا دو بار) با ادامه تورم و التهاب درد از خط وسط به محل آپاندیس یعنی ربع تحتانی و راست شکم تشخیصی خوبی است (جابجایی درد معمولاً 4تا6 ساعت طول می کشد) بی اشتهایی از علائم مهم است و تقریباً در تمامی بیماران وجود دارد.
به علت حضور باکتری و التهاب مخاط ممکن است بیمار تب و افزایش حرارت بدن داشته باشد به دنبال آن افزایش تعداد ضربان قلب و نبض نیز وجود دارد. در کودکان ممکن است به علت تحریک دستگاه گوارش اسهال خفیف نیز دیده می شود. و در بزرگسالان یبوست ممکن است رخ دهد همچنین افزایش گلبولهای سفید در خون با آزمایش مشخص می شود.
 
نکته:
محل درد عموماً در ربع تحتانی سمت راست است ولی اگر نوک زائده آپاندیس در محل دیگری قرار گرفته باشد (نزدیک مقعد یا نزدیک میزنای) می تواند باعث تحریک و درد مقعد یا علائم ادراری در مریض شود و یا حتی در قسمتهای فوقانی شکم احساس شود.
 تشخیص:
مهمترین مسئله برای تشخیص شرح حال بیمار و معاینه بالینی است. قسمت های آزمایشگاهی، عکس برداری و سونوگرافی نیز کمک کننده می باشد.
  درمان:
عمل جراحی به موقع از بروز عوارضی مثل آبسه آپاندیس و یا سوراخ شدن آن و التهاب و عفونت داخل شکم جلوگیری می کند.
 نکات مهم:
1-   در مورد بیماری که مشکوک به آپاندیس هستیم بهتر است تا زمان تشخیص قطعی از دادن داروی مسکن خودداری کنیم چون مهمترین علامت تشهیصی یعنی درد را از بین می بریم. همچنین محل را گرم نمی کنیم.
2-   از دادن غذا و مایعات به بیمار خودداری کنید چون احتمال اینکه احتیاج به جراحی پیدا کند زیاد است. به علاوه دادن داروی مسهل نیز ممنوع است.
3-   بیماران عموماً هنگام مراجعه و یا خوابیدن بر روی تخت معاینه حالت خاصی دارند که حالت آرامش نام دارد به این صورت که بیمار به پشت خوابیده و پاهای خود بخصوص پای راست را به داخل شکم جمع می کند تا از کشیده شده عضلات شکم و فشار بر روی آپاندیس و ایجاد درد جلوگیری کند.
4-   ترتیب ایجاد علائم نیز بسیار مهم است و تقریباً 95% موارد بی اشتهایی اولین علامت است و بعد شروع درد شکمی در خط وسط و به دنبال آن استفراغ (در 75% بیماران استفراغ دیده می شود).
5-      در 45% موارد در بیماران محل درد یا شدت آن متفاوت است.
6-   درهنگام معاینه بیمار حساسیت به لمس دارد به این صورت که اگر پوست ناحیه مک بورنی (قسمتی که در ربع تحتانی راست شکم حدود 5-3 سانتی متر مانده به خار قدامی لگن) را لمس کنیم مریض خودش را جمــع می کند و در محل درد می گیرد. در موارد عفونت شدید، شکم تخته ای می شود.
همچنین لمس محل و بعد برداشتن دست درد را بیشتر می کند و یا فشار دادن قسمت چپ شکم به علت حرکت احشاء شکمی درد در ناحیه راست ایجاد می کند.